Τοπωνύμια-Εθνωνύμια

Αβορίγινες: προέρχεται από την νεολατινική λέξη Aborigines (= αυτόχθονες, ιδίως της Αυστραλίας), λέξη που αρχικά δήλωνε τους αρχαίους κατοίκους της Ιταλίας και προήλθε από τη λατινική φράση ab origine (= από την αρχή), όπου ab (= από) και origo, γενική originis (= αρχή).

Αγγλία: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, που προέρχεται από το μεταγενέστερο λατινικό Anglia, παράγωγο του ονόματος Angli (= Άγγλοι).

Άγκυρα: πρόκειται για ελληνιστικό όνομα (με παρετυμολογική επίδραση της αρχαίας λέξης άγκυρα), που προήλθε πιθανόν από φρυγική λέξη με τη σημασία «φαράγγι».

Άγραφα: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, που προέρχεται από το αρχαίο επίθετο άγραφος, σύνθετο από τις λέξεις α- στερητικό + γράφω. Η ονομασία αυτή οφείλεται πιθανόν στο γεγονός ότι η περιοχή αυτή δεν είχε εγγραφεί στους φορολογικούς καταλόγους κατά την Τουρκοκρατία, είτε λόγω δυσκολίας πρόσβασης σ’ αυτή την ορεινή περιοχή είτε λόγω παραχώρησης ειδικών προνομίων.

Αγρίνιο: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Αγρίνιον, που προήλθε από το όνομα Αγραίοι, λαός της Αιτωλίας, το οποίο ανάγεται είτε α) στη λέξη η άγρα (= κυνήγι, ψάρεμα) είτε β) στη λέξη αγρός.

Αδριανούπολη: προέρχεται από το ελληνιστικό όνομα Αδριανούπολις, σύνθετο από τις λέξεις Αδριανός + πόλις. Ο Αδριανός (στα λατινικά Adrianus, από το όνομα Adria, πόλη της Β. Ιταλίας) ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας, ο οποίος εξωράισε την πόλη αυτή και της έδωσε το όνομά του.

Αδριατική: προέρχεται από το ελληνιστικό επίθετο αδριατικός, που προήλθε από το λατινικό όνομα Adria, πόλη της Β. Ιταλίας.

Αθήνα: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, που προήλθε από το αρχαίο όνομα αι Αθήναι, παράγωγο του ονόματος Αθήνη ή Αθάνα ή Αθηνά, η θεά της σοφίας, το οποίο έχει προελληνική προέλευση.

Αθίγγανοι: πρόκειται για μεσαιωνικό επίθετο, που σημαίνει «άθικτος», σύνθετο από τις αρχαίες λέξεις α- στερητικό + θιγγάνω (= αγγίζω). Αθίγγανοι ονομάστηκαν στη βυζαντινή εποχή οι αιρετικοί Μελχισεδεκίτες, με τους οποίους συνδέθηκε λανθασμένα η φυλή των Rom, όπως αυτοαποκαλούνται οι Γύφτοι ή Τσιγγάνοι (από τη λέξη Ατσίγγανοι και αυτή από τη λέξη Αθίγγανοι).

Άθως: προέρχεται από την αρχαία λέξη Άθως ή Άθων ή Αθόως, που έχει προελληνική προέλευση.

Αιγαίο: προέρχεται από την αρχαία ονομασία Αιγαίον (πέλαγος), που προήλθε από το επίθετο αιγαίος, το οποίο παράγεται πιθανόν είτε α) από τη λέξη η αιξ, γενική της αιγός (= γίδα) είτε β) από τη λέξη αι αίγες (= μεγάλα κύματα).

Αίγυπτος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε από το ακκαδικό Hikuptah, παράγωγο της λέξης Ha(t)-kaptah (= ναός της δύναμης του Ptah = Φθα), ονομασία της πόλης Μέμφιδος.

Αιθιοπία: πρόκειται για αρχαίο όνομα, παράγωγο του ονόματος Αιθίοψ, αιτιατική Αιθίοπα (= αυτός που έχει ηλιοκαμμένο πρόσωπο), σύνθετο από τις λέξεις αίθω (= καίω) + η *οψ, γενική της οπός (= όψη). Η ονομασία αυτή οφείλεται στην αντίληψη των αρχαίων Ελλήνων, σύμφωνα με την οποία ο ήλιος πλησίαζε περισσότερο τη γη στην ανατολή αλλά και στη δύση του και γι’ αυτό τα πρόσωπα των κατοίκων εκεί, των Αιθιόπων, ήταν πιο μαύρα.

Αιολείς: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προέρχεται από το επίθετο αιόλος (= ταχύς).

Ακαρνανία: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε πιθανόν από τη λέξη ακάρναν (= λαβράκι) και έχει προελληνική προέλευση.

Αλβανία: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, παράγωγο του ονόματος Αλβανός, που προήλθε από τη λατινική ονομασία Albanus (mons), που σημαίνει «Αλβανόν (όρος)», βουνό στο Λάτιο της Ιταλίας, όπου είχαν εγκατασταθεί κάτοικοι από την Ιλλυρία (όπως λεγόταν αυτή η χώρα στα αρχαία ελληνικά). Στα αλβανικά η χώρα ονομάζεται Shqipëri (= γιοί των αετών).

Αλγερία: προέρχεται από το γαλλικό όνομα Algérie, παράγωγο του ονόματος της πόλης Alger (= Αλγέρι), που προήλθε από την αραβική ονομασία al-Djaza’ ir ή El-Djezaïr (= τα νησιά), επειδή έξω από το λιμάνι του Αλγερίου υπάρχουν μερικές νησίδες.

Αλεξάνδρεια: πρόκειται για ελληνιστικό όνομα, παράγωγο του ονόματος Αλέξανδρος (ο Μέγας), βασιλιάς της Μακεδονίας, ιδρυτής της πόλης, το 331 π. Χ. (το όνομά του είναι σύνθετο από τις αρχαίες λέξεις αλέξω (= αποκρούω, προστατεύω) + ανήρ, γενική ανδρός).

Αλεξανδρούπολη: πρόκειται για νεοελληνικό όνομα, σύνθετο από τη γενική του ονόματος Αλέξανδρος (βασιλιάς της νεότερης Ελλάδας, ο οποίος το 1920 επισκέφθηκε την πόλη) + πόλη. Η πόλη αυτή ονομαζόταν πριν Δεδεαγάτς, από την τουρκική ονομασία Dedeagac (= δένδρο του καλόγερου), επειδή κάτω από ένα δένδρο της περιοχής είχε διδάξει και ταφεί ένας δερβίσης μοναχός.

Αλιάκμονας: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Αλιάκμων, αιτιατική Αλιάκμονα, που είναι πιθανόν σύνθετο από το θέμα αλι- της λέξης ο αλς, γενική του αλός = αλάτι) + άκμων, γενική άκμονος.

Άλπεις: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, που προέρχεται από το λατινικό Alpes, που προήλθε από κελτική ρίζα που σημαίνει «βουνό».

Αλφειός: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προέρχεται από το επίθετο αλφός (= λευκός).

Αμαζόνιος: προέρχεται από το ισπανικό όνομα Amazonas, που έδωσε ο Ισπανός εξερευνητής F. de Orellana στον ποταμό αυτό το 1541, επειδή του επιτέθηκαν εκεί ακόμα και οι γυναίκες μιας ντόπιας φυλής. Η ονομασία αυτή προήλθε από το αρχαίο όνομα η Αμαζών, αιτιατική Αμαζόνα, γυναίκα μυθικού φιλοπόλεμου γυναικείου έθνους.

Αμαλιάδα: προέρχεται από το όνομα Αμαλία, σύζυγος του Όθωνα, πρώτου βασιλιά του νεότερου ελληνικού κράτους. Η πόλη ονομάστηκε προς τιμήν της έτσι, επειδή το 1856 επισκέφθηκε την περιοχή μαζί με το σύζυγό της. Το όνομά της προέρχεται από το γερμανικό Amalia, που ανάγεται στο αρχαίο γερμανικό Amali (= σταθερή, ακούραστη).

Αμερική: προέρχεται από το όνομα του Ιταλού εξερευνητή Amerigo (Vespucci), ο οποίος το 1497 εξερεύνησε τις βόρειες ακτές της και αντιλήφθηκε πρώτος ότι αποτελούσε μία νέα ήπειρο και όχι την Ασία, όπως πίστευε ο Κολόμβος και οι σύγχρονοί του.

Αμμόχωστος: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, σύνθετο από τις αρχαίες λέξεις άμμος + χώννυμι (= χώνω). Ονομάστηκε έτσι, επειδή η πόλη φαίνεται από μακριά σαν να είναι χωμένη μέσα στην άμμο λόγω των πολλών ακτών που την περιβάλλουν.

Αμοργός: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προέρχεται από τη λέξη ο αμοργός ή η αμοργίς, είδος υφάσματος, η οποία προήλθε από τη λέξη αμόργη, είδος λιναριού, παράγωγο του ρήματος αμέργω (= κόβω, δρέπω).

Άμστερνταμ: προέρχεται από το ολλανδικό όνομα Amsterdam, σύνθετη από το όνομα του ποταμού Amstel + τη λέξη dam (= υδατοφράκτης). Ονομάστηκε έτσι, επειδή οι κάτοικοι της πόλης αυτής έχτισαν κατά το 13ο αι. αντιπλημμυρικά αναχώματα στις όχθες αυτού του ποταμού.

Αμύνταιο: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Αμύντας, βασιλιάς της Μακεδονίας, προς τιμήν του οποίου ονομάστηκε έτσι η πόλη αυτή το 1928.

Αμφιλοχία: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προέρχεται από το επίθετο αμφίλοχος (= αυτός που εκτείνεται και στις δύο πλευρές), σύνθετο από τις λέξεις αμφί (= και από τα δύο) + λόχος (= τόπος αναμονής). Ονομάστηκε έτσι, επειδή η περιοχή αυτή εκτείνεται και στις δύο πλευρές του Αμβρακικού κόλπου.

Άμφισσα: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προέρχεται πιθανόν από την πρόθεση αμφί (= και από τα δύο), επειδή η πόλη αυτή εκτείνεται ανάμεσα σε δύο βουνά.

Ανάφη: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προέρχεται πιθανόν από το ρήμα αναφαίνομαι, σύνθετο από τις λέξεις ανά + φαίνομαι, επειδή, σύμφωνα με αρχαίο μύθο, το νησί αυτό δημιουργήθηκε από το θεό Απόλλωνα για να σώσει τους Αργοναύτες κατά την επιστροφή τους από την Κολχίδα.

Ανδραβίδα: προέρχεται είτε α) από τη μεσαιωνική γαλλική φράση andre ville (= μαύρη πόλη) είτε β) από τη λατινική φράση atra via (= μαύρη οδός). Ονομάστηκε έτσι, επειδή η πόλη αυτή κατά την εποχή της Φραγκοκρατίας είχε δύσβαστους σκοτεινούς δρόμους.

Άνδρος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προέρχεται πιθανόν είτε α) από το όνομα Άνδρος, μυθικός ήρωας του νησιού είτε β) απ΄οτη λέξη ο ανήρ, γενική ανδρός.

Ανταρκτική: προέρχεται από το νεολατινικό όνομα Antarctica, σύνθετο από τις αρχαίες λέξεις αντί + αρκτικός (βλ.λ. Αρκτική). Ονομάστηκε έτσι, επειδή η ήπειρος αυτή βρίσκεται αντιδιαμετρικά από την Αρκτική περιοχή.

Αραβία: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προέρχεται από την αραβική λέξη Arab, που σήμαινε αρχικά «έρημος» ή «διαμονή σε σκηνή».

Αράχοβα: προέρχεται από το σλαβικό όνομα Orechovo (= καρυδότοπος).

Αρβανίτες: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα και σημαίνει «αυτοί που μιλoύν τα αρβανίτικα», δηλαδή είδος αλβανικής διαλέκτου. Προέρχεται από το όνομα του όρους Άρβανα, που προήλθε από το αλβανικό όνομα Arbena, όρος της Αλβανίας.

Αργεντινή: προέρχεται από το ισπανικό όνομα Αrgentina, που προήλθε από τη λατινική λέξη argentum (= άργυρος, ασήμι). Ονομάστηκε έτσι, επειδή στη χώρα αυτή κατά το 15ο αι. οι Ισπανοί άποικοι εξόρυσσαν αυτό το μέταλλο.

Άργος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προέρχεται πιθανόν είτε α) από τη λέξη άργος (= πεδίο), παράγωγο της λέξης αγρός είτε β) από το επίθετο αργός (= λευκός, φωτεινός).

Αργυρόκαστρο: προέρχεται από το μεσαιωνικό όνομα Αργυρόκαστρον, σύνθετο από το όνομα Αργυρή ή Αργυρίνη, αρχόντισσα που έχτισε αυτή την πόλη + κάστρον.

Αρκαδία: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προέρχεται από το όνομα η Αρκάς, γενική της Αρκάδος, που προήλθε πιθανόν από τη λέξη η άρκτος (= αρκούδα).

Αρκτική: προέρχεται από το νεολατινικό όνομα Arctica, που προέρχεται από το αρχαίο επίθετο αρκτικός, παράγωγο του ονόματος Άρκτος (= αρκούδα), αστερισμός του βόρειου ημισφαιρίου.

Αρμενία: πρόκειται για ελληνιστικό όνομα, που προέρχεται από το αρμενικό όνομα Aram, γενάρχης των Αρμενίων.

Αρναούτηδες: προέρχεται από το τουρκικό όνομα Arnavut (= Αλβανός), που προήλθε από το μεσαιωνικό όνομα Αρβανίτης (βλ.λ.).

Άρτα: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, που προέρχεται διαδοχικά από τις (αμάρτυρες) λέξεις *Άρθα και *Άραθθα, που προήλθαν από το αρχαίο όνομα Άραθθος ή Άραχθος, ποταμός της Ηπείρου.

Αρωμούνοι: προέρχεται από το βλάχικο όνομα Armani (= Βλάχοι), σύνθετο από τις λέξεις a- προθεματικό + λατινικό Romani (= Ρωμαίοι), που προήλθε από το όνομα Roma (= Ρώμη).

Ασία: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προέρχεται πιθανόν είτε α) από την ασσυριακή λέξη asu (= ανατολή) είτε β) από τη σανσκριτική λέξη usa (= ανατολή).

Αστυπάλαια: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που έχει πιθανόν φοινικική προέλευση με τη σημασία «χαμηλός τόπος», επειδή σ’ αυτό το νησί υπάρχει ένας χαμηλός ισθμός που συνδέει τα δύο τμήματά του. Λιγότερο πιθανή θεωρείται η άποψη ότι το όνομα αυτό είναι σύνθετο από τις λέξεις άστυ (= πόλη) + παλαιός, επειδή οι πρώτοι Έλληνες άποικοι βρήκαν στο νησί την παρουσία ενός παλαιότερου φοινικικού συνοικισμού.

Ατλαντικός: προέρχεται από το αρχαίο επίθετο ατλαντικός, παράγωγο του ονόματος Ατλαντίς, αιτιατική Ατλαντίδα, νησί που σύμφωνα με τον Πλάτωνα βρισκόταν έξω από τη Μεσόγειο αλλά καταποντίστηκε σε πολύ παλαιότερη εποχή. Το όνομα του νησιού προέρχεται από το όνομα Άτλας, αιτιατική Άτλαντα, μυθικός γίγαντας που τιμωρήθηκε από τον Δία να υποβαστάζει τον ουρανό πατώντας με το ένα του πόδι στο σημερινό Γιβραλτάρ και με το άλλο στην απέναντι ακτή της Αφρικής.

Αττική: προέρχεται από την αρχαία φράση Αττική (χώρα), όπου το επίθετο αττικός, προήλθε από τη λέξη ατθικός, αυτή από την (αμάρτυρη) λέξη *αθθικός και αυτή από το όνομα αι Αθήναι, παράγωγο του ονόματος Αθήνη ή Αθάνα ή Αθηνά, η θεά της σοφίας, το οποίο έχει προελληνική προέλευση.

Αυστραλία: προέρχεται από το αγγλικό όνομα Australia, που προήλθε από το λατινικό επίθετο australis (= νότιος), παράγωγο της λέξης auster (= νότος). Ονομάστηκε έτσι από τον Άγγλο θαλασσοπόρο M. Flinders, επειδή η ήπειρος αυτή βρίσκεται στο Νότο.

Αυστρία: προέρχεται από το νεολατινικό όνομα Austria, που προήλθε από τη λατινική λέξη auster (= νότος). Ονομασία που δόθηκε σ’ αυτή τη χώρα από το Γερμανό βασιλιά Ροδόλφο Δ΄ το 1281 με την αρχική σημασία «ανατολικό κράτος».

Αφρική: πρόκειται για ελληνιστικό όνομα, που προήλθε πιθανόν από το λατινικό όνομα Africa, που προέκυψε από το επίθετο aprica (= ηλιόλουστη), παράγωγο του ρήματος aperio (= ανοίγω), εδώ με την έννοια «ανοίγω προς τον ήλιο».

Αχαιοί: πρόκειται για αρχαίο όνομα με άγνωστη προέλευση.

Βαβυλώνα: προέρχεται από το αρχαίο όνομα η Βαβυλών, αιτιατική Βαβυλώνα, που προήλθε από την ακκαδική ονομασία Bab-ilu (= πύλη του θεού), ναός αφιερωμένος στο θεό Μαρντούκ.

Βαγδάτη: προέρχεται από το αραβικό όνομα Baghdad, που προήλθε από περσική λέξη που σημαίνει «δώρο Θεού».

Βαλκάνια: προέρχεται από την τουρκική λέξη balkan (= ψηλή δασώδης οροσειρά), η οποία αρχικά ήταν όνομα που δόθηκε από τους Τούρκους στο όρος Αίμος, αργότερα όμως χαρακτήριζε ολόκληρη τη Ν.Α. χερσόνησο της Ευρώπης, επειδή αποτελεί την υψηλή κεντρική οροσειρά της.

Βαρδάρης: προέρχεται από το σλαβικό όνομα Vardar (= Αξιός), ποταμός της Μακεδονίας.

Βατερλό: προέρχεται από το φλαμανδικό όνομα Waterloo, σύνθετο από τις λέξεις water (= νερό) + loo (= ιερό δάσος).

Βατικανό: προέρχεται από το ιταλικό όνομα Vaticano, που προήλθε από τη λατινική ονομασία Vaticanus (collis), λόφος της Ρώμης, η οποία ανάγεται πιθανόν στο ρήμα vaticinor (= χρησμοδοτώ), παράγωγο της λέξης vates (= μάντης).

Βέλγιο: προέρχεται από το γαλλικό όνομα Belgique, που προήλθε από το λατινικό Belgium, παράγωγο της λέξης Belgae, όνομα κελτικής φυλής.

Βελιγράδι: προέρχεται από το σερβοκροατικό όνομα Beograd (= λευκή πόλη), σύνθετο από τις λέξεις beo (= λευκός) + grad ( = πόλη).

Βενετία: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, που προήλθε από το λατινικό Venetia, παράγωγο της λέξης Veneti, ονομασία ιλλυρικών λαών που μετακινήθηκαν στην περιοχή αυτή κατά τον 9ο αι. π.Χ.

~ Από τη λέξη Venetia προήλθε και το ισπανικό όνομα Venezia και από αυτό το υποκοριστικό Venezuela (= μικρή Βενετία), από το οποίο προέρχεται και το όνομα Βενεζουέλα. Ονομάστηκε έτσι από τους πρώτους Ισπανούς εξερευνητές της χώρας αυτής, επειδή οι ινδιάνικες καλύβες της περιοχής ήταν χτισμένες πάνω σε πασσάλους μέσα στο νερό, γεγονός που τους θύμιζε έντονα τη Βενετία.

Βέροια: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε πιθανόν από το όνομα Βέρ(ρ)οια, αυτό από την (αμάρτυρη) λέξη *Φέρροια και αυτή από το όνομα Φέρων, Μακεδόνας στρατηγός, ιδρυτής αυτής της πόλης.

Βηθλεέμ: πρόκειται για ελληνιστικό όνομα, που προήλθε από το εβραϊκό Bethlehem (= αρτοποιείο, φούρνος), σύνθετο από τις λέξεις beth (= σπίτι) + lehem (= ψωμί).

Βηρυτός: προέρχεται από το λατινικό όνομα Berytus, που προήλθε από το αραβικό Bayrut, το οποίο προέκυψε από το εβραϊκό Beeroth (= πηγές), πληθυντικός της λέξης beer (= πηγή). Η ονομασία αυτή προήλθε λόγω των άφθονων υπόγειων υδάτων που υπάρχουν στην πόλη αυτή.

Βιέν(ν)η: προέρχεται από το γερμανικό όνομα Wien, που προήλθε από το αρχαίο γερμανικό Wenia και αυτό από το κελτικό Vedunia (= χείμαρρος). Η ονομασία αυτή προήλθε ίσως επειδή η πόλη αυτή διασχίζεται από τον ορμητικό ποταμό Δούναβη.

Βλάχοι: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, που προήλθε είτε α) από το σλαβικό Vlah, που ανάγεται στο αρχαίο γερμανικό Valah (σημαίνει «λατινόφωνος υπήκοος», πβ. τα παράγωγα Ουαλός, Βαλλόνος) και προήλθε από το λατινικό Volcae (= Ουάλκες), όνομα εκλατινισμένου κελτικού φύλου είτε β) από την (αμάρτυρη) λέξη *Βαλάχος, που ανάγεται στη αραβική λέξη fellah (= γεωργός).

Βοημία: προέρχεται από ξένη λέξη (όπως αγγλικά Bohemia, γαλλικά Boheme), που είναι σύνθετη από το λατινικό Boii (όνομα κελτικού λαού) + κελτικό *haimoz (= σπίτι).

Βοιωτία: πρόκειται για ελληνιστικό όνομα, παράγωγο του αρχαίου ονόματος Βοιωτός ή Βοιώτιος, που προήλθε από το όνομα Βόιον ή Βοίον, όρος που ανήκει στην οροσειρά της Πίνδου, απ’ όπου κατέβηκε ο λαός αυτός στη σημερινή τοποθεσία.

Βόλγας: προέρχεται από το ρωσικό όνομα Volga, που προήλθε από την αρχαία ρωσική λέξη wologa (= υγρασία).

Βολιβία: προέρχεται από το ισπανικό όνομα Volivia, που προήλθε από το όνομα του (Simon) Volivar, στρατηγός και από το 1825 πρώτος πρόεδρος αυτής της χώρας, ηγέτης του απελευθερωτικού αγώνα της Ν. Αμερικής εναντίον των Ισπανών.

Βόλος: προέρχεται πιθανόν από το μεσαιωνικό όνομα Γόλος, που προήλθε από το τουρκικό Yolkaz, το οποίο προέκυψε από το αρχαίο όνομα της πόλης Ιωλκός.

Βόνιτσα: προέρχεται από το μεσαιωνικό όνομα Βόνδιτζα, που προήλθε από τη σλαβική λέξη voda (= νερό).

Βοσνία-Ερζεγοβίνη: προέρχεται από τα σερβοκροατικά ονόματα Bosna, ποτάμι στο βόρειο τμήμα της χώρας, και Herzegovina (από την αρχαία γερμανική λέξη herzeg = δούκας), ονομασία του νότιου τμήματος της χώρας.

Βουδαπέστη: προέρχεται από το ουγγρικό όνομα Budapest, σύνθετο από τα ονόματα Buda (ίσως από λέξη με τη σημασία «νερό») + Pest (από τη σλαβική λέξη pest = φούρνος), πόλεις που βρίσκονται αντικριστά στις όχθες του ποταμού Δούναβη και ενώθηκαν το 1872.

Βουκουρέστι: προέρχεται από το ρουμανικό όνομα Bucureşti, που προήλθε πιθανόν από το όνομα του βοσκού Bucur, ο οποίος θεωρείται ιδρυτής της πόλης κατά το 14ο αι.

Βουλγαρία: προέρχεται από το μεσαιωνικό όνομα Βούλγαροι ή βουργάριοι, που προήλθε πιθανόν από τη λατινική λέξη burgarius (= καστροφύλακας), παράγωγο της λέξης burgus (= πύργος), επειδή οι πρώτοι κάτοικοι της χώρας χρησιμοποιήθηκαν, μετά την εισβολή των Ούνων, ως φύλακες των συνόρων του βυζαντινού κράτους.

Βραζιλία: προέρχεται από το πορτογαλικό όνομα Brasil, που προήλθε από τη λέξη brasa, είδος δένδρου από το οποίο παράγεται κόκκινη χρωστική ουσία (η λέξη ανάγεται στην μεσαιωνική γερμανική bras = κασσίτερος, μέταλλο).

Βρετανία: προέρχεται από το αγγλικό όνομα Britain, που προήλθε από το μεσαιωνικό αγγλικό Bretayne και αυτό από το αρχαίο γαλλικό όνομα Bretaigne. Αυτό προέκυψε από το λατινικό όνομα Britannia, που προήλθε από το όνομα Brit(t)anni και αυτό από το αρχαίο όνομα Βρετ(τ)ανοί, το οποίο πιθανόν ανάγεται στο όνομα Πρετ(τ)ανοί ή Πριττανοί.

Βρυξέλλες: προέρχεται από το γαλλικό όνομα Bruxelles, που προήλθε από το αρχαίο γερμανικό Brocasella ή Bruocsella (= οικισμός του βάλτου), σύνθετο από τις λέξεις broca (= βάλτος) + sella (από τη λατινική λέξη cella = δωμάτιο).

Γαλλία: προέρχεται από το λατινικό όνομα Gallia (= Γαλατία), παράγωγο του ονόματος Galli (= Γαλάτες), που έχει κελτική προέλευση με τη σημασία «δυνατοί». Η γαλλική ονομασία France προέρχεται από το λατινικό όνομα Francia, που έχει γερμανική προέλευση, ίσως με τη σημασία «λόγχη».

Γερμανία: πρόκειται για ελληνιστικό όνομα, που προήλθε από το λατινικό Germania, παράγωγο του ονόματος Germani (= Γερμανοί), που έχει κελτική προέλευση με πιθανή σημασία «θερμοί» ή «γείτονες». Η γερμανική ονομασία Deutschland, προέχεται από το όνομα Deutsche(r) (= Γερμανός), που προήλθε από τη λέξη deutsh και αυτή από την αρχαία γερμανική diot (= λαός).

Γεωργία: προέρχεται από το αγγλικό όνομα Georgia (με επίδραση της αρχαίας λέξης γεωργία), που προήλθε από το ρωσικό Gruziya, αυτό από την περσική λέξη gurgian και αυτή από τη λέξη vircan, ονομaσία που έδωσαν οι Πάρθοι στο λαό της χώρας αυτής του Ευξείνου Πόντου.

Γιβραλτάρ: προέρχεται από το αγγλικό όνομα Gibraltar, που προήλθε από το αραβικό Gibel al-Tarik (= βουνό του Ταρίκ), το οποίο αναφέρεται στον (Gabal ibn) Tarik, Άραβας στρατηγός, ο οποίος το 711 μ.Χ. κατέλαβε το ακρωτήριο αυτό.

Γιουγκοσλαβία: προέρχεται από το σερβοκροατικό όνομα Jugoslavija (= Νοτιοσλαβία), σύνθετο από τις λέξεις jugo (= νότος) + Slavija (= Σλαβία).

Γότθοι: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, που προήλθε από το μεταγενέστερο λατινικό Gothi, το οποίο ανάγεται στη γοτθική λέξη gutos ή gutans.

Γρεβενά: προέρχεται από το σλαβικό όνομα Greben (= ράχη βουνού).

Γροιλανδία: προέρχεται από το δανικό όνομα Grønland (= πράσινη γη).

Γύθειο: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Γύθειον.

Γύφτοι: πρόκειται για μεσαιωνική λέξη, που προέρχεται από το ελληνιστικό επίθετο Αιγύπτιος και αυτό από το αρχαίο όνομα Αίγυπτος. Η ονομασία γύφτος (πβ. και αγγλικό gipsy από το επίθετο Egyptian = Αιγύπτιος) προήλθε από το γεγονός ότι κατά τον μεσαίωνα οι ίδιοι οι Αθίγγανοι ή αλλιώς Τσιγγάνοι ισχυρίζονταν ότι προέρχονταν από την «μικρή Αίγυπτο», μια ανεξακρίβωτη χώρα.

Δαμασκός: πρόκειται για ελληνιστικό όνομα, που προέρχεται από το αραβικό όνομα Dimasq.

Δανία: προέρχεται από το δανικό όνομα Dan (= Δανός), που προήλθε από το αρχαίο γερμανικό Danen (= Δανοί). Η δανική ονομασία Danmark, προέρχεται από το αρχαίο σκανδιναβικό όνομα Danmork, σύνθετο πιθανόν από τις λέξεις Dan (= Δανοί) + mork (= δάσος ή σύνορο).

Δελφοί: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε πιθανόν από την (αμάρτυρη) λέξη *Δελφύς και αυτή από τη λέξη δελφύς (= μήτρα), επειδή εκεί αρχικά λατρευόταν η θεότητα της μητέρας-Γης.

Διδυμότειχο: προέρχεται από το μεσαιωνικό όνομα Διδυμότειχον, ονομασία που προήλθε από το διπλό τείχος που περιέβαλλε την πόλη, σύνθετη από τις αρχαίες λέξεις δίδυμον + τείχος.

Δουβλίνο: προέρχεται από το αγγλικό όνομα Dubblin, που προήλθε από την ιρλανδική ονομασία Dubh Linn (= μαύρη λίμνη), επειδή η πόλη αυτή ήταν χτισμένη κοντά σε μια βαλτώδη λίμνη.

Δούναβης: προέρχεται από το σλαβικό όνομα Dunav, που προήλθε από το κελτικό όνομα Danuvius.

Δράμα: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, που προήλθε πιθανόν από την (αμάρτυρη) λέξη *Υδράμα, λόγω των αφθόνων νερών της περιοχής, η οποία ανάγεται στην αρχαία λέξη το ύδωρ, γενική του ύδατος.

Δωριείς: πρόκειται για αρχαίο όνομα, το οποίο πιθανόν είτε α) προήλθε από το όνομα Δώρος (από τη λέξη δώρον), μυθικός γενάρχης αυτού του ελληνικού φύλου είτε β) συνδέεται με τη λέξη δόρυ ως σύμβολο πολεμικού λαού.

Έβερεστ: προέρχεται από το αγγλικό όνομα Everest, που προήλθε από το όνομα του Άγγλου γεωγράφου G. Everest, ο οποίος ασχολήθηκε με την τοπογράφηση των Ινδιών και γι’ αυτό ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του η κορυφή αυτή των Ιμαλαΐων το έτος 1865.

Εβραίοι: πρόκειται για ελληνιστικό όνομα, που προήλθε από το εβραϊκό ‘Ibri. Αυτό ανάγεται πιθανόν είτε α) από το ρήμα ‘abar (= διαβαίνω), επειδή ο γενάρχης Αβραάμ πέρασε τον Ευφράτη ποταμό πηγαίνοντας για τη Χαναάν είτε β) από το όνομα ‘Eber, πρόγονος του Αβραάμ είτε γ) από το ακκαδικό habiru ή hapiru, ονομασία για τους λαούς της Αιγύπτου.

Έβρος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε πιθανόν από το όνομα Έβρος, γιος του βασιλιά Κασσάνδρου, ο οποίος έπεσε και πνίγηκε στον ποταμό αυτό για να αποφύγει την εκδίκηση του πατέρα του όταν συκοφαντήθηκε από τη μητέρα του για απόπειρα βιασμού.

Έδεσσα: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που έχει πιθανόν προελληνική προέλευση.

Ελασσόνα: προέρχεται από το όνομα Αλάσονα, αυτό από το τουρκικό Alasona και αυτό από το μεσαιωνικό Λόσσονα. Αυτό ανάγεται στην (αμάρτυρη) λέξη *Ολόσσονα, αυτή στο όνομα Ολοοσσόνα και αυτό στο αρχαίο όνομα Ολοοσσών.

Ελβετία: προέρχεται από το λατινικό όνομα Helvetia, παράγωγο του ονόματος Helvetii (= Ελβετοί), κελτικός λαός. Η αγγλική ονομασία Swiss προέρχεται από το γερμανικό όνομα Schweiz, που προήλθε από το όνομα Schwyz, που αποτελεί το πιο μεγάλο καντόνι της χώρας αυτής.

Ελευσίνα: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Ελευσίς, αιτιατική Ελευσίνα, που προήλθε πιθανόν από τη λέξη έλευσις (= ερχομός), επειδή η πόλη αυτή αποτελούσε τον τόπο συγκέντρωσης οπαδών των Ελευσίνιων μυστηρίων.

Ελλάδα: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Ελλάς, αιτιατική Ελλάδα, το οποίο πιθανόν ήταν το αρχικό όνομα της περιοχής κοντά στη Δωδώνη της Ηπείρου. Παράλληλα, το όνομα Έλληνες προέρχεται από το αρχαίο όνομα Έλλην, αιτιατική Έλληνα, που προήλθε πιθανόν από το όνομα Ελλοί ή Έλλοι ή Σέλλοι, όπως ονομάζονταν οι κάτοικοι και οι ιερείς στη Δωδώνη της Ηπείρου (λέγονταν και Έλλοπες, ενώ η περιοχή Ελλοπία).

Επίδαυρος: πρόκειται για αρχαίο όνομα με άγνωστη προέλευση.

Ερέτρια: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε από τη λέξη ερέτης (= κωπηλάτης), παράγωγο του ρήματος ερέσσω (= κωπηλατώ).

Εσθονία: προέρχεται από το αγγλικό όνομα Esthonia, που προήλθε από το εσθονικό Eesti (= Εσθονοί).

Εσκιμώοι: προέρχεται από το γαλλικό όνομα Esqimaux, που προήλθε από το αλεουτικό ρήμα eskimants (= τρώει ωμά), σύνθετο από τις λέξεις eski (= ωμός) + mants (= τρώει). Ο λαός αυτός στη δική του γλώσσα ονομάζεται inuit, πληθυντικός της λέξης inuk (= άνθρωπος).

Εύβοια: πρόκειται για αρχαίο όνομα, σύνθετο πιθανόν από τις λέξεις ευ (= καλώς) + ο βους, γενική του βοός (= βόδι) με τη σημασία «περιοχή πλούσια σε βόδια».

Εύξεινος Πόντος: πρόκειται για αρχαία ονομασία, που προέρχεται από τις λέξεις α) εύξεινος (= φιλόξενος), σύνθετη από το επίρρημα ευ (= καλώς) + ξείνος ή ξένος και β) πόντος (= θάλασσα). Η ονομασία αυτή χρησιμοποιήθηκε κατ’ ευφημισμόν αντί της αρχικής «άξεινος πόντος» ή «άξενος πόντος» (= αφιλόξενη θάλασσα) λόγω των συχνών τρικυμιών που επικρατούν εκεί. Είναι πιθανό, όμως, η ονομασία άξενος να προέκυψε από την περσική λέξη axsaina (= σκοτεινός), έννοια που θυμίζει την κατοπινή ονομασία της ως «Μαύρη θάλασσα», λόγω του μεγάλου βάθους της που κάνει τον πυθμένα της να φαίνεται σκοτεινός.

Ευρυτανία: πρόκειται για αρχαίο όνομα, παράγωγο του ονόματος Ευρυτάν, γενική του Ευρυτάνος. Αυτό προήλθε πιθανόν είτε α) από το επίθετο εύρυτος, σύνθετο από το επίρρημα ευ (= καλώς) + ρέω είτε β) από το όνομα Εύρυτος, βασιλιάς της περιοχής αυτής.

Ευρώπη: πρόκειται για αρχαίο όνομα, σύνθετο πιθανόν από τις λέξεις α) ευρύς + η *ωψ, γενική ωπός (= όψη, μάτι, πρόσωπο) ή β) ο ευρώς, γενική ευρώτος (= μούχλα) + *ωψ.

Ευρώτας: πρόκειται για ελληνιστικό όνομα, που προήλθε πιθανόν από την αρχαία λέξη ο ευρώς, γενική ευρώτος (= μούχλα).

Ζαγορά: προέρχεται από τη σλαβική ονομασία zad gora (= πέρα από το βουνό), όπου zad (= πέρα από) και gora (= βουνό).

Ζάκυνθος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που έχει προελληνική προέλευση.

Ζάλογκο: προέρχεται από το σλαβικό όνομα Zalog’b (= πίσω από το δάσος).

Ζυρίχη: προέρχεται από το γαλλικό όνομα Zurich, που προήλθε από το μεταγενέστερο λατινικό όνομα Turicum.

Ηλεία: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Ήλις, γενική Ήλιδος (που προήλθε από τη δωρική λέξη Fάλις = κοιλάδα).

Ημαθία: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε από τη λέξη άμαθος (= άμμος).

Ήπειρος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε από τη λέξη ήπειρος (= ξερή γη).

Ηράκλειο: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Ηράκλειον, που προήλθε από το όνομα Ηρακλής, μυθικός ήρωας, ο οποίος λατρευόταν ιδιαίτερα στην Κρήτη. Το όνομά του σύνθετο από τις λέξεις Ήρα + το κλέος (= δόξα).

Θερμοπύλες: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Θερμοπύλαι, που προήλθε από τη φράση θερμαί πύλαι. Η ονομασία αυτή δόθηκε, επειδή στην περιοχή αυτή υπήρχαν θερμές ιαματικές πηγές αλλά και επειδή το πέρασμα αυτό είχε μεγάλη στρατηγική αξία.

Θεσσαλονίκη: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε από το όνομα Θεσσαλονίκη, η οποία ήταν αδελφή του Μ. Αλέξανδρου (παράγεται από τη φράση Θεσσαλών νίκη). Το όνομα αυτό δόθηκε προς τιμήν της από το σύζυγό της και βασιλιά της πόλης Κάσσανδρο.

Θήβα: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Θήβαι, πόλη της Βοιωτίας, που έχει προελληνική προέλευση.

Θήβες: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Θήβαι, πόλη της αρχαίας Αιγύπτου, που προήλθε από την αιγυπτιακή λέξη ta-ope.

Θήρα: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προέρχεται από το όνομα ο Θήρας, Σπαρτιάτης οικιστής, αρχηγός αποικισμού από κατοίκους του Ορχομενού στο νησί αυτό (βλ. και λ. Σαντορίνη).

Θράκη: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε από το όνομα ο Θραξ, γενική Θρακός (= Θρακιώτης) άγνωστης προέλευσης.

Ιαπωνία: προέρχεται από ξένη λέξη (όπως γαλλικά Japon, αγγλικά Japan), που προήλθε από το ιαπωνικό όνομα Nippon ή Nihon. Αυτό είναι σύνθετο από τις λέξεις nichi (= ήλιος) + hon (= προέλευση) και αποτελεί μεταγραφή στο σινικό αλφάβητο του ονόματος Jeppeun Kuo (= χώρα του ανατέλλοντος ηλίου).

Ιερουσαλήμ: πρόκειται για ελληνιστικό όνομα, που προέρχεται από το εβραϊκό όνομα Yerusalayim, το οποίο πιθανόν σημαίνει «πόλη της ειρήνης».

Ιθάκη: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προέρχεται πιθανόν είτε α) από το φοινικικό όνομα Utica (= αποικία) είτε β) από το αρχαίο όνομα Ίθαξ, γενική του Ίθακος, προσωνυμία του Προμηθέα, το οποίο έχει πελασγική προέλευση.

Ικαρία: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε είτε α) από το όνομα Ίκαρος, γιος του Δαίδαλου (ο οποίος, σύμφωνα με το μύθο της θρυλικής πτήσης τους από την Κρήτη, έπεσε στο πέλαγος του νησιού αυτού και πνίγηκε) είτε β) από την πελασγική λέξη ikar (= ξυλεία).

Ιμαλάια: προέρχεται από το αγγλικό όνομα Himalaya, που προήλθε από τη σανσκριτική φράση hima alaya (= κατοικία χιονιών).

Ίμβρος: προέρχεται από το αρχαίο της όνομα ο Ίμβρος, που έχει προελληνική προέλευση.

Ινδία: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Ινδός (ποταμός της χώρας), το οποίο προήλθε από την αρχαία περσική λέξη hindu (= ποταμός).

~ Από το όνομα αυτό προέρχεται και το όνομα Ινδιάνος (μέσω του αγγλικού Indian = κάτοικος της Ινδίας, Ινδός). Η ονομασία αυτή δόθηκε στους ιθαγενείς της Αμερικής, επειδή αρχικά η ήπειρος αυτή ονομάστηκε λανθασμένα από τον εξερευνητή Χρ. Κολόμβο ως «Δυτικές Ινδίες», γιατί πίστευε πως είχε ανακαλύψει το θαλάσσιο δρόμο που οδηγούσε προς την Ινδία από τα δυτικά.

Ιόνιο: προέρχεται από την αρχαία ονομασία Ιόνιον (πέλαγος), που προήλθε πιθανόν από το όνομα Ιώ, κόρη του βασιλιά του Άργους Ίναχου, η οποία σύμφωνα με το μύθο διέσχισε κολυμπώντας το πέλαγος αυτό μεταμορφωμένη από το Δία σε αγελάδα.

Ιορδάνης: πρόκειται για ελληνιστικό όνομα, που προέρχεται από το εβραϊκό Yarden (= εκροή), παράγωγο του ρήματος yarad (= κατεβαίνω).

~ Από το όνομα αυτό προέρχεται και το όνομα Ιορδανία, το οποίο προήλθε από ξένη λέξη (όπως αγγλικά Jordan), που προέκυψε από το αραβικό όνομα Urduniya και αυτό από το εβραϊκό Yarden.

Ίος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε είτε α) από το όνομα Ίων, επειδή οι Ίωνες ήταν οι πρώτοι άποικοι του νησιού είτε β) από τη λέξη τό ίον (= μενεξές).

Ιουδαίοι: πρόκειται για ελληνιστικό όνομα, που προήλθε από το εβραϊκό Yehudhi και αυτό από το όνομα Yehudha (= Ιούδας), που σημαίνει «επαινετός», γενάρχης μιας από τις δώδεκα φυλές του Ισραήλ.

Ιράκ: προέρχεται από το αραβικό όνομα Iraq, που προήλθε ίσως από λέξη που σημαίνει «όχθη», επειδή η χώρα αυτή βρίσκεται ανάμεσα στους ποταμούς Τίγρη και Ευφράτη.

Ιράν: προέρχεται από το περσικό όνομα Iran, που προήλθε από το αρχαίο περσικό Eran ή Aryan (= χώρα των Αρίων).

Ιρλανδία: προέρχεται από το αγγλικό όνομα Ireland (= χώρα της δύσης), σύνθετο από το αρχαίο ιρλανδικό Erin ή Eriu (από τη λέξη iar = δύση) + αγγλική λέξη land (= χώρα).

Ισλανδία: προέρχεται από το ισλανδικό όνομα Island (= χώρα των πάγων), σύνθετο από τις λέξεις is (= πάγος) + land (= χώρα).

Ισπανία: πρόκειται για ελληνιστικό όνομα, που προήλθε από το λατινικό Hispania, το οποίο ανάγεται είτε α) στο φοινικικό Spania είτε β) στο κελτικό span (= σύντροφος) είτε γ) στο βασκικό ezpan (= χείλος, άκρο, ακτή).

Ισραήλ: πρόκειται για ελληνιστικό όνομα, που προήλθε από το εβραϊκό όνομα Yisra’él, το οποίο πιθανόν σημαίνει «μάχεται με το Θεό» (προσωνυμία του Ιακώβ στην Παλαιά Διαθήκη) ή «άνδρας φίλος του Θεού».

Ιταλία: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε από το λατινικό Vitalia, το οποίο παράγεται από τη λέξη vitulus (= μοσχάρι) με την σημασία «χώρα πλούσια σε μοσχάρια».

Ιωάννινα: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα. Ανάγεται πιθανόν είτε α) στο όνομα (Άγιος) Ιωάννης (ο Πρόδρομος), μονή γύρω από την οποία χτίστηκε η πόλη αυτή είτε β) στο όνομα Ιωάννης, βυζαντινός αυτοκράτορας είτε γ) στην αραβο-τουρκική λέξη ayan (= άρχοντες), πληθυντικός της λέξης ayn (= μάτι, άρχοντας).

Ίωνες: πρόκειται για αρχαίο όνομα (που προήλθε από το *ΙάFονες, άγνωστης προέλευσης).

Καβάλα: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα με άγνωστη προέλευση.

Κάιρο: προέρχεται από το αγγλικό όνομα Cairo, που προήλθε από το αραβικό (Al-)Kahira (= νικηφόρος), επωνυμία πιθανόν του Άραβα στρατηγού που κατέκτησε την πόλη το 969 μ.Χ.

Καλάβρυτα: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, σύνθετο πιθανόν από τις αρχαίες λέξεις καλός + βρύω (= αναβλύζω), επειδή η πόλη αυτή έχει άφθονα νερά.

Καλαμάτα: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, που προήλθε από το όνομα Καλομάτα και αυτό από την ονομασία (Παναγία η) Καλομάτα, παλαιό μοναστήρι της πόλης αυτής, η οποία στην αρχαιότητα ονομαζόταν «Φεραί».

Καλαμπάκα: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, που προήλθε από το επώνυμο Καλαμπάκης, όνομα οικογένειας που ζούσε στην πόλη αυτή, η οποία προηγουμένως ονομαζόταν «Σταγοί».

Κάλυμνος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που έχει προελληνική προέλευση.

Καμένα Βούρλα: ονομασία που προήλθε από τον τρόπο (κάψιμο των φυτών) με τον οποίο αποξηράνθηκε η περιοχή αυτή από τα έλη που υπήρχαν εκεί.

Καναδάς: προέρχεται από ξένη λέξη (όπως αγγλικά και γαλλικά Canada), που προήλθε από την ινδιάνικη λέξη cannatha (= συνοικία καλυβιών).

Καραγκούνηδες: πρόκειται πιθανόν για σύνθετη λέξη που αποτελείται είτε α) από την τουρκική λέξη kara (= μαύρος) + γούνα είτε β) από τις τουρκικές λέξεις kara + Yunan (= Έλληνας) (που προήλθε από το αρχαίο όνομα Ίων, γενική Ίωνος). Το πρώτο συνθετικό της λέξης αυτής φαίνεται ότι σχετίζεται με τη χαρακτηριστική μαύρη ενδυμασία από δέρμα προβάτου που συνήθιζαν να φορούν οι αγρότες αυτοί του θεσσαλικού κάμπου.

Καρδίτσα: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα (πιθανόν με παρετυμογική επίδραση της λέξης καρδιά), που προήλθε από το όνομα Γαρδίτσα ή *Γραδίτσα, το οποίο προέκυψε από τη σλαβική λέξη gordica (= πολίχνη, μικρό κάστρο).

Καρχηδόνα: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Καρχηδών, αιτιατική Καρχηδόνα, που προήλθε από τη φοινικική ονομασία Qart Hadash (= νέα πόλη).

Κάσος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε πιθανόν από τη φοινικική λέξη ikash (= αφρός).

Καστοριά: προέρχεται από το ελληνιστικό όνομα Καστορία, που προήλθε από την αρχαία λέξη κάστωρ, γενική κάστορος. Ονομάστηκε έτσι, επειδή στην πόλη αυτή υπήρχε μεγάλο εμπόριο με γούνες που προέρχονται από το ζώο αυτό.

Κατερίνη: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, που προήλθε από την ονομασία (Αγία) Αικατερίνη, που είχε στην περιοχή ένα μετόχι της ομώνυμης μονής του όρους Σινά. Γύρω από αυτό το μετόχι δημιουργήθηκε αρχικά οικισμός κατά το 14ο αι. και αργότερα η πόλη αυτή.

Κέα: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Κέως.

Κέρκυρα: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε πιθανόν είτε α) από ιλλυρική λέξη με τη σημασία «βελανιδιά» (πβ. λατινικό quercus = βελανιδιά) είτε β) από το αρχαίο όνομα Κέρκυρες, ονομασία λαού. Επίσης, η ονομασία Κορφού προέρχεται από την Κορυφώ, χερσόνησος του Παλαιού Φρουρίου με δύο κορυφές, όπου μεταφέρθηκε η ομώνυμη πόλη του νησιού κατά τον 6ο αι. για προστασία από βαρβαρικές επιδρομές.

Κεφαλ(λ)ονιά: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Κεφαλληνία, παράγωγο του ονόματος ο Κεφαλλήν (= Κεφαλονίτης), που προήλθε από το όνομα Κέφαλος, μυθικός ήρωας, ο οποίος ήρθε από την Αθήνα πρόσφυγας στο νησί αυτό.

Κίνα: προέρχεται από ξένη λέξη (όπως αγγλικά China, γαλλικά Chine), που προήλθε πιθανόν από την κινεζική λέξη α) Shaanxi (= δυτικό Shaan), όνομα κεντρικής περιοχής αυτής της χώρας είτε β) Qin ή Ts’in, όνομα δυναστείας του 2ου αι. Η κινεζική ονομασία της χώρας αυτής είναι Chung-Hua (= μέσο βασίλειο, κράτος της ενδοχώρας).

Κοζάνη: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, που προήλθε από τη σλαβική λέξη kozani, παράγωγο της λέξης koza (= γίδα, δέρμα κατσίκας).

Κομοτηνή: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, που προήλθε πιθανόν από την ονομασία Κομοτηνοί ή Κομουτζηνοί, όνομα οικογένειας που ζούσε στην πόλη αυτή.

Κοπεγχάγη: προέρχεται από ξένη λέξη (όπως γερμανικά Köpenhagen), που προήλθε από το δανικό όνομα København (= λιμάνι των εμπόρων).

Κορέα: προέρχεται από ξένη λέξη (όπως αγγλικά Korea), που προήλθε από την κορεατική λέξη Koryo (= ψηλή και όμορφη), όνομα δυναστείας. Η κορεατική ονομασία της χώρας είναι Shoshon (= χώρα της πρωινής γαλήνης).

Κόρινθος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που έχει πιθανόν προελληνική προέλευση.

Κορσική: προέρχεται από το λατινικό όνομα Corsica.

Κορώνη: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, που προήλθε από την αρχαία λέξη κορώνη (= κουρούνα).

Κροατία: προέρχεται από το μεσαιωνικό λατινικό όνομα Croatia, που προήλθε από το σερβοκροατικό όνομα Hrvatska, παράγωγο της λέξης Hrvati (= ορεσίβιος), όνομα φυλής που ζούσε στη χώρα αυτή.

Κύθηρα: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που έχει προελληνική προέλευση.

Κυκλάδες: προέρχεται από την αρχαία ονομασία Κυκλάδες (νήσοι), ονομασία που προήλθε από το γεγονός ότι τα νησιά αυτά βρίσκονται κυκλικά γύρω από το ιερό κατά την αρχαιότητα νησί Δήλος.

Κύπρος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, το οποίο πιθανόν είτε α) προήλθε από κυπριακή λέξη είτε β) είναι σχετικό με τη σουμεριακή λέξη kabar ή gabar (= χαλκός, κασσίτερος), λόγω των ορυχείων χαλκού που υπήρχαν στο νησί αυτό.

Κως: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που έχει πιθανόν μικρασιατική προέλευση.

Λακωνία: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Λάκων, γενική Λάκωνος, που προήλθε πιθανόν από το όνομα Λακεδαίμων, γενική Λακεδαίμονος. Το όνομα αυτό ανάγεται πιθανόν είτε α) στη λέξη λακεδάμα (= αλμυρό νερό, λίμνη) είτε β) από σύνθετη λέξη με δεύτερο συνθετικό τη λέξη δαίμων (= τόπος) είτε γ) από την (αμάρτυρη) λέξη *Λακεναίμων, σύνθετη από το Λάκων + Αίμων, κύριο όνομα.

Λαμία: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε είτε α) από το όνομα Λάμος, γιος του Ηρακλή και ιδρυτής της πόλης αυτής είτε β) από το όνομα Λαμία, βασίλισσα της γειτονικής Τραχινίας.

Λαπωνία: προέρχεται από ξένη λέξη (όπως φινλανδικά Lappi). Στα λαπωνικά οι Λάπωνες ονομάζονται Sameh, πληθυντικός της λέξης sabme (= κάτοικος του βάλτου).

Λάρισα: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που έχει προελληνική προέλευση.

Λασίθι: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, που προέρχεται από τη βενετική ονομασία La Seteia (= η Σητεία), η οποία προήλθε από το όνομα Σητεία και αυτό πιθανόν από το ελληνιστικό όνομα Σηταία.

Λεμεσός: προέρχεται από το μεσαιωνικό όνομα Νεμεσός, που προήλθε πιθανόν διαδοχικά από τα ονόματα Νεμεσό, Νεμεθό, Νεμαθό, Ναμαθό και Αμαθό. Το τελευταίο προήλθε από το όνομα Αμαθούσα ή Αμαθουσία και αυτό από το αρχαίο όνομα Αμαθούς μιας γειτονικής πόλης.

Λεττoνία: προέρχεται από το λεττονικό όνομα Latvia.

Λευκάδα: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Λευκάς, αιτιατική Λευκάδα. Αυτό προήλθε πιθανόν από το όνομα α) Λευκάδιος, πατέρας της Πηνελόπης, βασίλισσας της Ιθάκης ή β) Λευκάτα, ακρωτήριο του νησιού αυτού (που ανάγεται στο όνομα Λευκάτας, νέος που σύμφωνα με μύθο έπεσε από εκεί στη θάλασσα για να σωθεί από την καταδίωξη του Απόλλωνα, παράγωγο του επιθέτου λευκός).

Λευκορωσία: απόδοση στα ελληνικά του λευκορωσικού ονόματος Belarus, ονομασία που προήλθε πιθανόν από αντιδιαστολή προς τη γειτονική ρωσική περιοχή με το όνομα «Μαύρη Ρωσία».

Λευκωσία: πρόκειται για ελληνιστικό όνομα, που προήλθε πιθανόν από το όνομα Λεύκος, γιος του Αιγύπτιου βασιλιά Πτολεμαίου Α΄, ο οποίος ανακαίνισε την πόλη αυτή.

Λήμνος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που έχει προελληνική προέλευση.

Λιβαδειά: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Λεβάδεια, που προήλθε από το όνομα Λέβαδος, ο οποίος ήταν ένας Αθηναίος που μετεγκατέστησε σ’ αυτή την πόλη τους κατοίκους της παλαιότερης πόλης Μιδείας.

Λίβανος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε από τη λέξη ο λίβανος (= λιβάνι), η οποία προέκυψε από την εβραϊκή λέξη lebona (= λιβάνι) και αυτή από το επίθετο lebn (= λευκός) λόγω του λευκού χρώματος που έχει η ουσία αυτή.

Λιβερία: προέρχεται από το αγγλικό όνομα Liberia, που προήλθε από το λατινικό επίθετο liber (= ελεύθερος). Ονομασία που δόθηκε σ’ αυτή τη χώρα, επειδή από το 1822 ως το 1865 μετανάστευσαν και εγκαταστάθηκαν εκεί απελεύθεροι μαύροι, πρώην δούλοι στην Αμερική.

Λιβύη: πρόκειται για αρχαίο όνομα, παράγωγο του ονόματος Λίβυς (= Λίβυος).

Λιθουανία: προέρχεται από ξένη λέξη (όπως αγγλικά Lithuania), που προήλθε από το λιθουανικό όνομα Lietuva.

Λισαβώνα: προέρχεται από ξένη λέξη (όπως γαλλικά Lisbonne), που προήλθε από το πορτογαλικό όνομα Lisboa.

Λιχτενστάιν: προέρχεται από το γερμανικό όνομα Liechtenstein (= ελαφριά πέτρα), ονομασία κάστρου αλλά και των πριγκήπων, ιδρυτών αυτής της χώρας.

Λονδίνο: προέρχεται από το αγγλικό όνομα London, που προήλθε από το λατινικό όνομα Londinium, σύνθετο πιθανόν από τις κελτικές λέξεις llyn (= λίμνη) + dun (=λόφος).

Λος Άντζελες: προέρχεται από το αγγλο-αμερικανικό όνομα Los Angeles, που προήλθε από την ισπανική ονομασία (El pueblo de la réina de) los Angeles, που σημαίνει «(ο λαός της βασίλισσας) των αγγέλων».

Λουξεμβούργο: προέρχεται από το γερμανικό όνομα Luxemburg, που προήλθε από το μεσαιωνικό λατινικό Luciliburgum (= μικρός πύργος), σύνθετο που προέκυψε από τις αρχαίες γερμανικές λέξεις luttila (= μικρός) + burg (= πύργος).

Λουτράκι: προέρχεται από την αρχαία λέξη λουτρόν, παράγωγο του ρήματος λούω, ονομασία που προέρχεται από τα ιαματικά λουτρά της πόλης αυτής.

Μαγνησία: πρόκειται για αρχαίο όνομα, παράγωγο του ονόματος Μάγνης, μακεδονικός λαός που εγκαταστάθηκε στην περιοχή του Πηλίου.

Μαδρίτη: προέρχεται από το ισπανικό όνομα Madrid, που προήλθε από το μεσαιωνικό λατινικό όνομα Majoritum. Αυτό προήλθε από το αραβικό όνομα Magerit, το οποίο δόθηκε σ’ αυτή την πόλη κατά το 10^ο αι., την εποχή της αραβικής κατάκτησης.

Μακεδονία: πρόκειται για αρχαίο όνομα, παράγωγο του ονόματος Μακεδών (= αυτός που ζει σε χώρα μακρινή ή ψηλή, δηλ. βόρεια). Το όνομα αυτό προήλθε είτε α) από το επίθετο μακεδνός (= μακρύς, ψηλός) είτε β) από την (αμάρτυρη) λέξη *Μακικεδών, σύνθετη από το θέμα μακ- (πβ. μακρός) + κεδών (πιθανόν, άλλος τύπος της λέξης η χθων = γη).

Μάλτα: προέρχεται από το μαλτεζικό όνομα Malta, που προήλθε από το λατινικό Melita, το οποίο ανάγεται στο αρχαίο όνομα Μελίτη, που έχει πιθανόν φοινικική προέλευση με τη σημασία «αγκυροβόλιο».

Μάνη: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, που προέρχεται πιθανόν από το όνομα του κάστρου Μαΐνη (προήλθε από την αρχαία λέξη μανία), το οποίο πήρε αυτή την ονομασία ίσως επειδή η θάλασσα στην περιοχή αυτή είναι συχνά φουρτουνιασμένη.

Μαραθώνας: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Μαραθών, αιτιατική Μαραθώνα, παράγωγο της λέξης μάραθον.

Μαρόκο: προέρχεται από ξένη λέξη (όπως γαλλικά Maroc), που προήλθε από το αραβικό όνομα Marakh και αυτό από το όνομα Marakkes (= Μαρακές), παλαιά πρωτεύουσα της χώρας αυτής.

Μαυροβούνιο: αποτελεί απόδοση στα ελληνικά του βενετικού ονόματος Montenegro (που προήλθε από την ιταλική ονομασία Monte Nero = μαύρο βουνό), το οποίο δόθηκε στο όρος Λόβτσεν της χώρας αυτής, επειδή είναι άδενδρο και άνυδρο.

Μέγαρα: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε πιθανόν από τη λέξη α) μέγαρον (= παλάτι) ή β) τα μέγαρα (= υπόγεια σπήλαια αφιερωμένα στη θεά Δήμητρα), που ανάγεται στην εβραϊκή λέξη me‘arah (= σπηλιά, κρύπτη).

Μέκκα: προέρχεται από το αραβικό όνομα Makkah, που προήλθε πιθανόν είτε α) από τη φοινικική λέξη maqaq (= ερειπωμένος) είτε β) από την αραβική λέξη mahrab (= ιερός χώρος).

Μεξικό: προέρχεται από το ισπανικό όνομα Mexico, παράγωγο του ονόματος Mexicas, ινδιάνικη φυλή, το οποίο ανάγεται πιθανόν στο ινδιάνικο όνομα Metztlixihtlico (= στο μέσο της σελήνης).

Μεσόγειος: προέρχεται από το αρχαίο επίθετο μεσόγειος, σύνθετο από τις λέξεις μέσος + γαία ή γη.

Μεσολόγγι: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα (με την παρετυμολογική επίδραση των λέξεων μέσος + λόγγος), το οποίο προήλθε πιθανόν από το δαλματικό όνομα Messolaghi (= λιμνοθάλασσα), ονομασία που δόθηκε στην περιοχή από Δαλματούς πειρατές.

Μεσσηνία: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Μεσσήνη, που έχει πιθανόν προελληνική προέλευση.

Μετέωρα: προέρχεται από την αρχαία λέξη μετέωρος, που προήλθε από τη λέξη μετήορος, σύνθετη από τις λέξεις μετά + αείρω ή αίρω (= σηκώνω).

Μέτσοβο: προέρχεται από το μεσαιωνικό όνομα Μέτσοβον, που προήλθε από τη σλαβική λέξη mecovo (= αρκουδότοπος).

Μήλος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε πιθανόν από τη λέξη μήλον.

Μίλητος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που έχει πιθανόν προελληνική προέλευση.

Μολδαβία: προέρχεται από ξένη λέξη (όπως αγγλικά Moldavia), που προήλθε από το μολδαβικό όνομα Moldova ενός ποταμού της χώρας αυτής.

Μονακό: προέρχεται από το γαλλικό όνομα Monaco, που προήλθε πιθανόν είτε α) από τη λιγουριανή λέξη monegu (= βράχος) είτε β) από τη βασκική λέξη muno (= βουνό) είτε γ) από φοινικική προέλευση. Οι κάτοικοι του κρατιδίου αυτού ονομάζονται Μονεγάσκοι από το γαλλικό όνομα Monegasque (και αυτό από τη λέξη monegu).

Μοριάς: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, που προήλθε από το όνομα Μορέας και αυτό από την ελληνιστική λέξη η μορέα (= μουριά), παράγωγο της αρχαίας λέξης τό μόρον (= μούρο).

Μόσχα: προέρχεται από το ρωσικό όνομα Moskva, που προήλθε από το όνομα του ποταμού Moskva, ο οποίος διασχίζει την πόλη αυτή. Το όνομα αυτό πιθανόν είτε α) προήλθε από τη σλαβική λέξη moskva (= υγρός, ελώδης) είτε β) είναι σύνθετο από τις λέξεις: 1) most (= γέφυρα) + kva (= νερό) ή 2) moska (= μοσχάρι) + va (= ποτάμι) ή 3) φιννο-ουγγρικές mos (= σκοτεινιάζω) + ka (= νερό).

Μπαχάμες: προέρχεται από το αγγλικό όνομα Bahamas, που έχει ινδιάνικη προέλευση.

Μυκήνες: προέρχεται από το αρχαίο όνομα αι Μυκήναι, παράγωγο του ονόματος Μυκήνη, νύμφη της περιοχής, το οποίο έχει προελληνική προέλευση.

Μύκονος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, παράγωγο του ονόματος ο Μύκονος, τοπικός ήρωας, το οποίο έχει προελληνική προέλευση.

Μυστράς: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, που προήλθε από το όνομα Μυζηθράς, ονομασία που δόθηκε στο βουνό, όπου είναι κτισμένη η πόλη αυτή, επειδή το σχήμα του μοιάζει με μυζήθρα.

Νάξος: πρόκειται για αρχαίο όνομα.

Νάουσα: προέρχεται από το μεσαιωνικό όνομα Νάουσ(τ)α, που προήλθε πιθανόν είτε α) από την ονομασία Νέα Αυγούστα (και αυτή από το λατινικό επίθετο augustus = σεβαστός) είτε β) από την αρχαία μετοχή νάουσα του ρήματος νάω (= ρέω).

Ναύπακτος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που σημαίνει «ναυπηγείο» και είναι σύνθετο από τις λέξεις η ναυς (= πλοίο) + πήγνυμι (= πήζω, στερεώνω).

Ναύπλιο: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Ναυπλία, σύνθετο από τις λέξεις η ναυς (= πλοίο) + πλέω.

Νάπολι, Νεάπολη: προέρχεται από το ιταλικό όνομα Napoli, που προήλθε από το αρχαίο όνομα Νεάπολις, όνομα που δόθηκε στην πόλη αυτή από τους αποίκους της Κύμης, πόλης της Καμπανίας, σύνθετο από τις λέξεις νέος + πόλις.

Νέα Υόρκη: προέρχεται από το αγγλικό όνομα New York, που προήλθε από τις λέξεις new (= νέος) και York, πόλη της Αγγλίας. Η ονομασία αυτή δόθηκε από Άγγλους αποίκους το 1664, επειδή ένας στόλος σταλμένος από το δούκα της Υόρκης κυρίευσε αυτή την πόλη, νικώντας τους Ολλανδούς κατοίκους της που την αποκαλούσαν ως τότε «Νέο Άμστρενταμ».

Νείλος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε πιθανόν από τη σημιτική λέξη nahar (= ποτάμι).

Νεμέα: πρόκειται για αρχαίο όνομα, παράγωγο της λέξης τό νέμος (= δάσος).

Νιαγάρας: προέρχεται από το αγγλικό όνομα Niagara, που προήλθε πιθανόν από ινδιάνικη ονομασία α) την nee-agg-arah, που σημαίνει «ορμητικά νερά» ή β) άλλη που σημαίνει «γη κομμένη στα δύο».

Νορβηγία: προέρχεται από ξένη λέξη (όπως γαλλικά Norvége), που προήλθε από το νορβηγικό όνομα Norge και αυτό από το αρχαίο νορβηγικό Norrevegr (= βόρειος δρόμος), ονομασία που δόθηκε από τους Βίκινγκς.

Ξάνθη: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, που προήλθε πιθανόν από το αρχαίο όνομα Ξάνθεια, πόλη του θρακικού λαού των Κικόνων (οι οποίοι ονομάζονταν και Ξάνθιοι).

Ολλανδία: προέρχεται από ξένη λέξη (όπως αγγλικά Holland), που προήλθε πιθανόν από το αρχαίο ολλανδικό όνομα α) Holtland (= δασώδης χώρα) ή β) Holland (= βαθουλή χώρα).

Ολυμπία: πρόκειται για αρχαίο όνομα, παράγωγο του ονόματος Όλυμπος, που έχει προελληνική προέλευση.

Οξφόρδη: προέρχεται από το αγγλικό όνομα Oxford (= πέρασμα βοδιών), σύνθετο από τις λέξεις ox (= βόδι) + ford (= διάβαση).

Ορεστιάδα: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Ορεστιάς, αιτιατική Ορεστιάδα, που προήλθε από το όνομα Ορέστης (= ορεινός), παράγωγο της λέξης το όρος. Ο Ορέστης, γιος του βασιλιά των Μυκηνών Αγαμέμνονα, υπήρξε ιδρυτής της πόλης αυτής, όταν έφθασε στην περιοχή καταδιωκόμενος από τις θεές Ερινύες για το φόνο της συζυγοκτόνου μητέρας του.

Ορχομενός: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε από το όνομα Ερχομενός (παράγωγο πιθανόν του ρήματος έρχομαι).

Ουάσιγκτον: προέρχεται από το αγγλικό όνομα Washington, που προήλθε από το επώνυμο του G. Washington, ο οποίος υπήρξε αρχιστράτηγος στον πόλεμο της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας αλλά και πρώτος πρόεδρος των Η.Π.Α. το 1789.

Ουγγαρία: προέρχεται από ξένη λέξη (όπως αγγλικά Hungary), που προήλθε πιθανόν είτε α) από το ρωσικό όνομα Urga, ποτάμι της Ρωσίας είτε β) από τη μογγολική λέξη Hun, τίτλος των Μογγόλων αυτοκρατόρων (από την εποχή που έκαναν επιδρομές στην Ευρώπη). Στα ουγγρικά η χώρα ονομάζεται Magyar από το αρχαίο ουγγρικό Magy (= άνθρωποι, λαοί).

Ουκρανία: προέρχεται από το ρωσικό όνομα Ukraina, που προήλθε από το αρχαίο ρωσικό όνομα Oukraine (= διπλανή χώρα), σύνθετο από τις λέξεις ou (= δίπλα) + kray (= περιοχή), επειδή η Ρωσία συνορεύει με τη χώρα αυτή.

Πακιστάν: προέρχεται από τη λέξη της γλώσσα Ουρντού Pakistan, που προήλθε από το P-A-K-istan, σύνθετο από τα αρχικά γράμματα των τριων περιοχών που ανήκουν ή συνορεύουν με αυτό P(unjab) + A(fganistan) + K(ashmir) + την περσική κατάληξη -stan (= χώρα).

Παλαιστίνη: προέρχεται από το λατινικό όνομα Palestine, που προήλθε από το εβραϊκό όνομα Pleseth (= η χώρα των Φιλισταίων).

Παναμάς: προέρχεται από το ισπανικό όνομα Panama, που έχει ινδιάνικη προέλευση, πιθανόν με τη σημασία «τόπος πολλών ψαριών».

Παρίσι: προέρχεται από το γαλλικό όνομα Paris, που προήλθε από το λατινικό Parisii, όνομα κελτικής φυλής, σύνθετο πιθανόν από τις κελτικές λέξεις par (= βάρκα) + gwys (= άνθρωποι).

Παρνασσός: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Παρνασ(σ)ός, που έχει προελληνική προέλευση, πιθανόν από τη χεττιτική ή λουβιακή ρίζα -parna (= σπίτι).

~ Από τη ρίζα αυτή προήλθαν πιθανόν και τα αρχαία ονόματα α) Πάρνης, γενική της Πάρνηθος, και β) Πάρνων, γενική Πάρνωνος, απ’ όπου προήλθαν αντίστοιχα και τα νεοελληνικά Πάρνηθα και Πάρνωνας.

Πάρος: πρόκειται για αρχαίο όνομα.

Πάτμος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που έχει προελληνική προέλευση.

Πάτρα: προέρχεται από το αρχαίο όνομα αι Πάτραι.

Πειραιάς: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Πειραιεύς, που προήλθε από το επίρρημα πέραν (= απέναντι), ονομασία που δόθηκε, σύμφωνα με τον αρχαίο γεωγράφο Στράβωνα, επειδή η περιοχή αυτή ήταν κατά τους προϊστορικούς χρόνους νησί και βρισκόταν απέναντι από την Αθήνα.

Πεκίνο: προέρχεται από ξένη λέξη (όπως γαλλικά Pékin), που προήλθε από το κινεζικό όνομα Pei-ping (= βόρεια ειρήνη), το οποίο ήταν το παλαιότερο όνομα της πόλης αυτής. Από το 1949 ονομάζεται πλέον ως Bei-jing (= βόρεια πρωτεύουσα), επειδή προηγουμένως πρωτεύουσα ήταν η πόλη Nan-jing (= νότια πρωτεύουσα).

Πέλλα: πρόκειται για αρχαίο όνομα, παράγωγο της λέξης πέλλα (= λίθος, βράχος)

Πελοπόννησος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε από την ονομασία Πέλοπος νήσος. Ο Πέλοψ (γενική Πέλοπος) ήταν γιος του Ταντάλου, βασιλιά της Φρυγίας στη Μ. Ασία, αλλά σύμφωνα με το μύθο ήρθε και έζησε στην περιοχή αυτή, η οποία λόγω του σχήματός της μπορεί να θεωρηθεί σαν νησί.

Πεντέλη: πρόκειται για ελληνιστικό όνομα.

Περσία: πρόκειται για αρχαίο όνομα, παράγωγο του ονόματος Πέρσης, που προήλθε από το αρχαίο περσικό Parsa.

Πήλιο: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που έχει προελληνική προέλευση.

Πηνειός: πρόκειται για αρχαίο όνομα.

Πιερία: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε είτε α) από το όνομα οι Πίερες, θρακικό φύλο, το οποίο εγκαταστάθηκε στην περιοχή αυτή είτε β) από το επίθετο πιερός ή πιαρός (= παχύς, πλούσιος, γόνιμος).

Πίνδος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε από ινδοευρωπαϊκό θέμα που σημαίνει «λευκός».

Πλαταιές: προέρχεται από το αρχαίο όνομα αι Πλαταιαί, παράγωγο του επιθέτου πλατύς.

Πολύγυρος: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, σύνθετο από τις λέξεις πολύς + γύρος, πιθανόν από την αμφιθεατρική θέση που έχει η πόλη αυτή στην περιοχή.

Πολωνία: προέρχεται από το μεσαιωνικό λατινικό όνομα Polonia, που προήλθε από το πολωνικό όνομα Polska, παράγωγο του ονόματος Pole, το οποίο προέρχεται από τη λέξη pole (= πεδιάδα).

Πορτογαλία: προέρχεται από το πορτογαλικό όνομα Portugal, το οποίο προήλθε από τη μεσαιωνική λατινική φράση portus cale (= λιμάνι ζεστό).

Πόρτο Ρίκο, Πουέρτο Ρίκο: προέρχεται από την ισπανική ονομασία Puerto Rico (= λιμάνι πλούσιο), που δόθηκε στην ακτή της χώρας αυτής από τον εξερευνητή Χρ. Κολόμβο το 1493.

Πρέσπα: προέρχεται από το σλαβικό όνομα Prespa, που προήλθε από το ρήμα sbpo (= συγκεντρώνω, γεμίζω).

Πτολεμαΐδα: προέρχεται από το ελληνιστικό όνομα Πτολεμαΐς, αιτιατική Πτολεμαΐδα, παράγωγο του ονόματος Πτολεμαίος, στρατηγός του Μ. Αλεξάνδρου. Το όνομα αυτό προήλθε από το ελληνιστικό επίθετο πτολεμαίος (= πολεμικός), παράγωγο της αρχαίας λέξης πτόλεμος ή πόλεμος.

Πύλος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, παράγωγο της λέξης πύλη.

Πύργος: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, που προέρχεται από έναν πύργο που σύμφωνα με την παράδοση χτίστηκε τον 16ο αι. στην περιοχή αυτή.

Πυρηναία: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Πυρήνη, κόρη του βασιλιά της Θράκης Βέβρυκου, η οποία τάφηκε στο όρος αυτό.

Ρέθυμνο: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Ρίθυμνα, που έχει προελληνική προέλευση.

Ρίο: προέρχεται από το αρχαίο όνομα (Αχαϊκόν) Ρίον, που προήλθε από τη λέξη ρίον (= κορυφή όρους, γκρεμός, ακρωτήριο). Από το όνομα αυτό ονομάστηκε αντίστοιχα η απέναντι ακτή Αντίρριο.

Ρίο ντε Τζανέιρο: προέρχεται από την πορτογαλική ονομασία Rio de Janeiro (= ποταμός του Ιανουαρίου), που δόθηκε κατά την 1η Ιανουαρίου του έτους 1502 από ανθρώπους του εξερευνητή Amerigo Vespucci (βλ.λ. Αμερική), επειδή είχαν τη λανθασμένη εκτίμηση ότι ο όρμος της περιοχής αποτελούσε εκβολή κάποιου ποταμού.

Ροδόπη: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε από το όνομα Ροδόπη, η οποία σύμφωνα με μύθο μεταμορφώθηκε σ’ αυτό το βουνό, επειδή καυχήθηκε ότι ήταν ομορφότερη από τη θεά Ήρα ή επειδή μαζί με το σύζυγό της Αίμο (που μεταμορφώθηκε στο ομώνυμο βουνό) ήθελαν να ονομάζονται παιδιά του Δία. Το όνομα αυτό είναι σύνθετο από τις λέξεις ρόδον (= τριαντάφυλλο) + η *οψ, γενική της οπός (= όψη).

Ρόδος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, παράγωγο πιθανόν της λέξης ρόδον (= τριαντάφυλλο).

Ρώμη: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προέρχεται από το λατινικό όνομα Roma, το οποίο έχει ετρουσκική προέλευση.

~ Από το όνομα Roma προέρχεται μέσω του πληθυντικού Romani (= Ρωμαίοι) το ρουμανικό όνομα Romania (λόγω των στρατευμάτων του Ρωμαίου αυτοκράτορα Τραϊανού, ο οποίος κατέκτησε τμήμα της χώρας αυτής). Από αυτό προήλθε στη συνέχεια το γαλλικό Roumanie και από αυτό το όνομα Ρουμανία.

~ Από το όνομα Ρώμη, επίσης, και το ελληνιστικό παράγωγο Ρωμαίος προέρχεται το μεσαιωνικό όνομα Ρωμιός (= Έλληνας, ο κάτοικος της ανατολικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας από τη βυζαντινή εποχή και μετά). Από αυτό προήλθε η τουρκική ονομασία Rum ili (= χώρα των Ρωμιών) και από αυτήν προέκυψε στη συνέχεια το όνομα Ρούμελη.

Ρωσία: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, παράγωγο του ονόματος Ρώσοι, που προήλθε από το όνομα Ρως, ο σκανδιναβικός λαός των Βαράγκων, οι οποίοι ίδρυσαν τον 8ο αι. το ρωσικό κράτος του Κιέβου. Το όνομα αυτό ανάγεται πιθανόν στο αρχαίο φινλανδικό Rus, ονομασία για το λαό των Βαράγκων Ρως, που σημαίνει πιθανόν «ξένος».

Σαλαμίνα: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Σαλαμίς, αιτιατική Σαλαμίνα, που προήλθε πιθανόν από τη φοινικική λέξη salam (= ειρήνη).

Σάμος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που έχει προελληνική προέλευση με τη σημασία «ψηλός».

~ Παρόμοια, το αρχαίο όνομα Σαμοθράκη προήλθε από την ονομασία Σάμος Θρακία, η οποία σημαίνει πιθανόν «υψηλή Θράκη» (βλ. και λ. Θράκη).

Σαντορίνη: πρόκειται για το μεσαιωνικό όνομα του νησιού Θήρα (βλ.λ.), το οποίο προέκυψε από την ιταλική ονομασία Santa Irene (= Αγία Ειρήνη) που είχε ένα εκκλησάκι του νησιού αυτού κατά την εποχή της Φραγκοκρατίας.

Σαουδική Αραβία: προέρχεται από ξένη φράση (όπως αγγλικά Saudi Arabia), που είναι σύνθετη από το αραβικό όνομα (Abd al-Aziz ibn) Sa‘ud (Άραβας εμίρης, ο οποίος το 1932 ίδρυσε το βασίλειο της χώρας αυτής) και arab (= έρημος ή διαμονή σε σκηνή).

Σαρακατσάνοι: προέρχεται από το όνομα Καρακατσάνοι, που προήλθε πιθανόν είτε α) από την τουρκική λέξη karakaçan και αυτή από τη λέξη kirkaçan (= αυτός που φεύγει στο δάσος) είτε β) από την αρωμουνική λέξη sara (= φτωχός) + την κατάληξη -tsani.

Σαχάρα: προέρχεται από ξένη λέξη (όπως αγγλικά Sahara), που προήλθε από την αραβική λέξη sahra’ (= έρημος), παράγωγο του επιθέτου ashar (= φαιοκίτρινος).

Σερβία: προέρχεται από ξένη λέξη (όπως αγγλικά Serbia), που προέρχεται από το σερβοκροατικό όνομα Srbija, παρα΄γωγο του ονόματος Srb (= Σέρβος), που έχει πιθανόν καυκασιανή προέλευση με τη σημασία «άνθρωπος».

Σέρρες: προέρχεται από το μεσαιωνικό όνομα αι Σέρραι, που προήλθε από το αρχαίο όνομα Σίρις ή Σίρρα.

Σεϋχέλλες: προέρχεται από το αγγλικό Seychelles και αυτό από το γαλλικό όνομα Seychelles, που προήλθε από το όνομα του (J. M. de) Séchelles, Γάλλος υπουργός κατά την εποχή της προσάρτησης του κράτους αυτού στη Γαλλία το έτος 1756.

Σιβηρία: προέρχεται από ξένη λέξη (όπως αγγλικά Siberia), που προέρχεται είτε α) από το όνομα Sibir, ταταρικός λαός είτε β) από τη μογγολική λέξη siver (= έλος, βάλτος).

Σικάγο: προέρχεται από το αγγλικό όνομαα Chicago, που έχει ινδιάνικη προέλευση πιθανόν με τη σημασία «αγριοκρέμμυδο ή σκόρδο».

Σινά: πρόκειται για ελληνιστικό όνομα, το οποίο προέρχεται από το εβραϊκό Sinai, παράγωγο του ονόματος Sin (η έρημος που περιβάλλει το όρος αυτό), που ανάγεται στο όνομα Sin (σουμεριακός θεός της σελήνης).

Σι(ν)γκαπούρη: προέρχεται από ξένη λέξη (όπως αγγλικά Singapore), που προήλθε από τη σανσκριτική λέξη simhapura (= πόλη των λιονταριών), σύνθετη από τις λέξεις simha (= λιοντάρι) + pur (= πόλη). Ονομάστηκε έτσι, επειδή σύμφωνα με μύθο το λιοντάρι ήταν το έμβλημα ενός βασιλιά του 11ου αι. στην περιοχή αυτή.

Σίφνος: πρόκειται για αρχαίο όνομα.

Σκανδιναβία: προέρχεται από το αγγλικό όνομα Scandinavia, σύνθετο από το μεσαιωνικό λατινικό όνομα Scandia + την κατάληξη -navia (που προήλθε από αρχαία γερμανική λέξη με τη σημασία «νησί»).

Σκιάθος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που έχει προελληνική προέλευση.

Σκόπελος: πρόκειται για ελληνιστικό όνομα, το οποίο προήλθε από την αρχαία λέξη σκόπελος, που σήμαινε αρχικά «παρατηρητήριο, ύψωμα» και παράγεται από τη λέξη σκοπός (= φρουρός).

Σκόπια: προέρχεται από το σλαβικό όνομα Skopje, που προήλθε από το λατινικό όνομα Skupi, ιλλυρικός λαός, ο οποίος ίδρυσε την πόλη αυτή.

Σκύρος: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε από τη λέξη ο σκύρος (= χαλίκι).

Σκωτία: προέρχεται από το λατινικό όνομα Scotia, παράγωγο του ονόματος Scotti (= Σκώτοι), κελτικός λαός.

Σλάβοι: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, το οποίο προέρχεται από τον πληθυντικό slovenim της σλαβικής λέξης slovene. Η λέξη αυτή πιθανόν α) έχει τη σημασία «ρεύμα ποταμού» ή β) προήλθε από τη λέξη slava (= δόξα) ή γ) προήλθε από τη ρωσική λέξη slovo (= λόγος).

~ Από τη λέξη slovenim, επίσης, προήλθαν τα ονόματα: α) Σλοβακία (από το σλοβενικό slovak και αυτό από το αρχαίο σλαβικό *sloveninu = Σλάβοι) και β) Σλοβενία (από το σλοβενικό Slovenija, παράγωγο του ονόματος Slovenec (= Σλοβένος), που προήλθε από το αρχαίο σλαβικό *sloveninu).

Σμύρνη: πρόκειται για αρχαίο όνομα..

Σουέζ: προέρχεται από το αγγλικό όνομα Suez, που προήλθε από την αραβική λέξη as-suways (= η εκκίνηση, η αρχή), επειδή ο κόλπος αυτός βρίσκεται στην αρχή της Ερυθράς θάλασσας.

Σουηδία: προέρχεται από ξένη λέξη (όπως αγγλικά Sweden), που προήλθε από το αρχαίο σκανδιναβικό όνομα Sui-Þiod (= μοναδικός λαός). Αυτό ανάγεται στο όνομα Swear, γερμανικό φύλο που εγκαταστάθηκε στη χώρα αυτή (που παράγεται από τη γοτθική λέξη swe-s = ξεχωριστός).

Σούλι: προέρχεται από την αλβανική λέξη suli (= αιχμηρή βουνοκορφή).

Σόφια: προέρχεται από το τουρκικό όνομα Sofiya, το οποίο δόθηκε από τους Τούρκους στην πόλη αυτή (που πριν λεγόταν στα βουλγαρικά Sredets) και προήλθε από την ονομασία (Αγία) Σοφία ενός ναού, τον οποίο οι Τούρκοι μετέτρεψαν σε τζαμί κατά το 14ο αι.

Σπάρτη: πρόκειται για αρχαίο όνομα, το οποίο ανάγεται πιθανόν είτε α) στο επίθετο σπαρτός, παράγωγο του ρήματος σπείρω είτε β) στη λέξη σπάρτον (= σχοινί) είτε γ) σε προελληνική προέλευση.

Σπέτσες: προέρχεται από τη βενετική λέξη spezie (= φάρμακο, βότανο), που προήλθε από τη λατινική λέξη species (= είδος, ιδέα), παράγωγο του ρήματος specio (= βλέπω). Ονομάστηκε έτσι πιθανόν λόγω των πολλών βοτάνων που φύονται στο νησί αυτό.

Σποράδες: προέρχεται από την αρχαία ονομασία Σποράδες (νήσοι), που προήλθε από τη λέξη σπορά, παράγωγο του ρήματος σπείρω. Ονομάστηκαν έτσι, επειδή τα νησιά αυτά βρίσκονται διάσπαρτα σε μεγάλη έκταση του Β. Αιγαίου.

Στοκχόλμη: προέρχεται από το σουηδικό όνομα Stockholm, σύνθετο από τις λέξεις stock (= πάσσαλος) + holm (= νησί).

Σίδνεϋ: προέρχεται από το αγγλικό όνομα Sidney ή Sydney, το οποίο προήλθε από το επώνυμο του Άγγλου υπουργού V. Sydney, προς τιμήν του οποίου ονομάστηκε έτσι η πόλη αυτή.

Συρία: πρόκειται για αρχαίο όνομα, παράγωγο του ονόματος Σύρος (= κάτοικος του Συρίας).

Σύρος: πρόκειται για ελληνιστικό όνομα, που προήλθε από το φοινικικό όνομα Sur, το οποίο σημαίνει «βράχος, πέτρα» (αποτελούσε το φοινικικό όνομα και της αρχαίας πόλης Τύρος στη Φοινίκη).

Τανάγρα: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Τάναγρα, η οποία σύμφωνα με το μύθο ήταν σύζυγος του ιδρυτή της πόλης Ποιμάνδρου.

Ταΰγετος: πρόκειται για ελληνιστικό όνομα, που προήλθε από την αρχαία ονομασία Ταΰγετον (όρος), η οποία ανάγεται πιθανόν είτε α) στο επίθετο ταΰς (= μεγάλος) ή β) σε προελληνική προέλευση.

Τελ Αβίβ: προέρχεται από την εβραϊκή ονομασία Tel Aviv (= λόφος της άνοιξης).

Τένεδος: πρόκειται για αρχαίο όνομα.

Τεχεράνη: προέρχεται από το περσικό όνομα Tehran, το οποίο πιθανόν σημαίνει «επίπεδος, χαμηλός».

Τίρανα: προέρχεται από το αλβανικό όνομα Tiranë, το οποίο πιθανόν σχετίζεται με το λατινικό όνομα Tyrrheni (= Τυρρηνός).

Τόκιο, Τόκυο: προέρχεται από το ιαπωνικό όνομα Tokyo (= ανατολική πρωτεύουσα), σύνθετο από τις λέξεις to (= ανατολή) + kyo (= πρωτεύουσα). Η πόλη αυτή ονομάστηκε έτσι σε αντιδιαστολή προς την προηγούμενη πρωτεύουσα της Ιαπωνίας, την Kyoto.

Τουρκία: προέρχεται από το τουρκικό όνομα Türkiye, παράγωγο του ονόματος Türk (= Τούρκος).

Τρανσυλβανία: προέρχεται από το μεσαιωνικό λατινικό όνομα Transylvania, σύνθετο από τις λατινικές λέξεις trans (= δια) + sylva ή silva (= δάσος).

Τραπεζούντα: προέρχεται από το ελληνιστικό όνομα Τραπεζούς, αιτιατική Τραπεζούντα, παράγωγο της αρχαίας λέξης τράπεζα. Ονομάστηκε έτσι πιθανόν λόγω του τραπεζοειδούς σχήματος του εδάφους της.

Τρίκαλα: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, που προήλθε από το αρχαίο όνομα Τρίκ(κ)η.

Τσεχία: προέρχεται από ξένη λέξη (όπως αγγλικά Czech = Τσέχος), που προήλθε από το τσέχικο όνομα Cek (= τσέχος), το οποίο πιθανόν προήλθε από τη λέξη ceta (= στρατός).

Τρίπολη: προέρχεται από το μεσαιωνικό όνομα Τριπολιτσά ή Τροπολιτσά.

Τσιγγάνοι: πρόκειται για μεσαιωνικό όνομα, το οποίο προέκυψε από το όνομα Ατσίγγανος και αυτό από το όνομα Αθίγγανος (βλ.λ.).

Τσιρίγο: προέρχεται από το όνομα Τσερίγο, που προήλθε από το ιταλικό όνομα Cerigo και αυτό από το λατινικό όνομα Cedrigum. Το τελευταίο ανάγεται στο όνομα Cethericum και αυτό στο Cithericum, που προήλθε από το αρχαίο όνομα Κυθηρία, παράγωγο του ονόματος Κύθηρα, το οποίο έχει προελληνική προέλευση.

Τυνησία: προήλθε από το αραβικό όνομα Tunisiyah, που προήλθε από το όνομα Tunis, πρωτεύουσα της χώρας αυτής.

Τύρναβος: προέρχεται από το όνομα Τίρναβος, που προήλθε από το σλαβικό όνομα Tirnovo (= αγκαθότοπος).

Ύδρα: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που προήλθε από τη λέξη ύδρα (= νερόφιδο), παράγωγο της λέξης το ύδωρ, γενική του ύδατος.

Υεμένη: προέρχεται από ξένη λέξη (όπως αγγλικά Yemen), που προήλθε από το αραβικό όνομα Yamaniyah, το οποίο παρα΄γεται από τη λέξη yamin (= δεξιός, ευοίωνος).

Υμηττός: πρόκειται για αρχαίο όνομα, που έχει προελληνική προέλευση.

Φθιώτιδα: προέρχεται από την αρχαία ονομασία Φθιώτις (γη), αιτιατική Φθιώτιδα (γη), που προήλθε από το όνομα Φθία ή Φθίη.

Φιλιππίνες: προέρχεται από το όνομα Φίλιππος (Β΄), Ισπανός βασιλιάς, προς τιμήν του οποίου ονομάστηκαν έτσι τα νησιά αυτά, όταν κατελήφθησαν από τους Ισπανούς το 1453.

Φινλανδία: προέρχεται από ξένη λέξη (όπως αγγλικά και σουηδικά Finland), που προήλθε από το όνομα Finn (= Φίννοι). Αυτό είναι πιθανόν σύνθετο από την αρχαία γερμανική λέξη finna (= πτερύγιο ψαριού) + land (= χώρα), επειδή πιστεύεται ότι παλαιότερα ο λαός αυτός χρησιμοποιούσε για ρούχα δέρματα ψαριών.

Φλωρεντία: προέρχεται από το λατινικό όνομα Florentia (= Φλωρεντία), που προήλθε από τη μετοχή florens του ρήματος floreo (= ανθίζω), παράγωγο της λέξης flos, γενική floris (= άνθος). Ονομάστηκε έτσι λόγω των πολλών κήπων που στολίζουν την πόλη αυτή.

Φλώρινα: προέρχεται από το επίθετο (τοπικής διαλέκτου) φλωρινός (= ανθισμένος), λόγω της πλούσιας βλάστησης στην περιοχή της πόλης αυτής.

Φωκίδα: προέρχεται από την αρχαία ονομασία Φωκίς (γη), αιτιατική Φωκίδα (γη), που προήλθε από το όνομα Φώκος, αρχαίος ήρωας, γιος της Ψαμάθης, η οποία ήταν θαλάσσια θεότητα που μεταμορφώθηκε σε φώκια (πβ. αρχαία φώκη).

Χαβάη: προέρχεται από το αγγλικό όνομα Hawaii, που προήλθε από την πολυνησιακή ονομασία Owhyhii (= τόπος των θεών) δύο ηφαιστείων που υπάρχουν σ’ αυτά τα νησιά.

Χαλκίδα: προέρχεται από το αρχαίο όνομα Χαλκίς, αιτιατική Χαλκίδα, που προήλθε από τη λέξη χαλκός, λόγω της ευρύτατης κατεργασίας αυτού του μετάλλου που υπήρχε στην περιοχή της.

~ Από το όνομα αυτό προήλθε και το αρχαίο όνομα Χαλκιδική, λόγω της εγκατάστασης στην περιοχή αυτή της Μακεδονίας αποίκων από τη Χαλκίδα.

Χανιά: προέρχεται πιθανόν από τον πληθυντικό χανιά της λέξης χάνι (= πανδοχείο), που προήλθε από την τουρκική λέξη han με την ίδια σημασία.

Χίος: πρόκειται για αρχαίο όνομα.

Χονγκ-Κονγκ: προέρχεται από το αγγλικό όνομα Hong Kong, που προέκυψε από το κινεζικό όνομα Hsiang Kang (= αρωματισμένο λιμάνι), το οποίο αποτελείται από τις λέξεις hisiang (= άρωμα) και gang (= λιμάνι). Η ονομασία αυτή οφείλεται στα ρεύματα φρέσκου αέρα που πνέουν στη θάλασσα της περιοχής αυτής.